Wanneer iemands lichaam ter beschikking aan de wetenschap is gesteld
Wanneer iemand overleden is en zijn of haar lichaam ter beschikking aan de wetenschap (lichaamsdonatie) heeft gesteld, kan het rouwproces voor de achtergebleven naasten anders dan gebruikelijk verlopen.
Wat gebeurt er met het lichaam?
Iemand die zijn lichaam ter beschikking stelt van de wetenschap heeft bij leven hiervoor al contact opgenomen met een medische faculteit van een universiteit (vooraf geregistreerd). Als het lichaam geaccepteerd wordt, moet het binnen 24 uur worden overgebracht naar de betreffende universiteit. Daar wordt het lichaam geconserveerd zodat het voor langere tijd gebruikt kan worden voor onderwijs en onderzoek. Het lichaam wordt dus niet meer teruggegeven aan de nabestaanden voor begrafenis of crematie. Wel wordt het ontlede lichaam na het gebruik voor onderwijs en onderzoek (soms jaren later) in opdracht van de faculteit gecremeerd. Indien het lichaam niet wordt geaccepteerd dienen de nabestaanden alsnog een uitvaart te regelen.
Welke consequenties heeft dit voor nabestaanden?
Na het overlijden moet het lichaam binnen 24 uur worden overgebracht naar de universiteit. Als het overlijden gemeld wordt aan de betreffende universiteit, zetten zij vaak onmiddellijk het transport, de overbrenging in gang. Dit betekent dat er weinig tijd is voor naasten om zich te realiseren dat iemand werkelijk gestorven is en om afscheid te nemen.
Overleg met de universiteit dat zij niet onmiddellijk komen, maar spreek een tijdstip af. Creëer voor jezelf en andere naasten de mogelijkheid om zo lang mogelijk bij de overledene te kunnen zijn.
Waarschuw naaste familie en vrienden die je nog de gelegenheid wilt geven afscheid te nemen. Je kunt, eventueel met hulp van de uitvaart- of overledenenverzorger, het lichaam zelf nog wassen en verzorgen.
Maak eventueel nog foto’s die je telkens weer kunt bekijken of aan anderen kunt laten zien om bij te dragen aan het definitieve einde van het leven. Dit besef is essentieel voor het verdere rouwproces.
Herdenken
Ook al is het gestorven lichaam niet meer aanwezig, toch kun je van alles doen wat je anders ook zou doen: Je kunt een herdenkingsplekje in huis creëren en inrichten. Je kunt rouwkaarten of een digitaal bericht versturen. Als je het prettig vindt dat mensen je komen bezoeken in de dagen na het overlijden kun je dit ook opnemen in de tekst.
Ook wanneer er geen lichaam is om te begraven of cremeren, kan er een herdenkingsbijeenkomst worden gehouden met muziek, spreekmomenten en een fotopresentatie. De locatie waar je samenkomt is uiteraard geheel vrij. Bijvoorbeeld in huiselijke kring, in een restaurant, in een kerkgebouw of aula, of in de open lucht of andere setting.
Als er een herdenking plaatsvindt kan je overwegen iets neer te zetten dat symbool staat voor de overleden persoon. Dit kan een foto zijn, spullen die kenmerkend voor de overledene zijn, of iets anders.
Acceptatie en registratie
Erasmus MC, Afdeling neurowetenschappen-anatomie
Postbus 2040, 3000 CA Rotterdam
www.erasmusmc.nl
Telefoon: 010-7043279